STEEL-de BK, GBK, BKS, NBK arasyndaky AIFRATYNLYK.

STEEL-de BK, GBK, BKS, NBK arasyndaky AIFRATYNLYK.

GYSGAÇA:

Poladyň dykylmagy we kadalaşmagy iki sany umumy ýylylyk bejergisi.
Heatylylygy bejermegiň deslapky maksady: boş ýerlerdäki we ýarym taýýar önümlerdäki käbir kemçilikleri ýok etmek we guramany indiki sowuk işlemäge we soňky ýylylyk bejergisine taýýarlamak.
Heatylylygy bejermegiň soňky maksady: iş böleginiň zerur ýerine ýetirilişini almak.
Dişlemek we kadalaşdyrmak maksady poladyň gyzgyn gaýtadan işlenmegi netijesinde ýüze çykýan käbir kemçilikleri ýok etmek ýa-da soňraky kesiş we soňky ýylylyk bejergisine taýýarlyk görmekdir.

 Poladyň dykylmagy:
1. Düşünje: Polat böleklerini degişli temperaturada (Ac1-den ýokarda ýa-da aşakda) gyzdyrmak, belli bir wagta çenli saklamak, soňra bolsa deňagramlylyga ýakyn bir strukturany almak üçin ýuwaş-ýuwaşdan sowatmak üçin ýylylyk bejermek prosesi diýilýär.
2. Maksady:
(1) Gatylygy peseltmek we plastikligi gowulandyrmak
(2) Dänäni arassalamak we gurluş kemçiliklerini ýok etmek
(3) Içki stresleri aýyryň
(4) Guramany söndürmek üçin taýýarlaň
Görnüşi: (heatingyladyş temperaturasyna görä, ony kritiki temperaturanyň ýokarsynda ýa-da aşagynda (Ac1 ýa-da Ac3) bölmek bölünip bilner. Öňküsi, doly annealizasiýa, diffuziýa annealing gomogenizasiýa annealing, doly däl annealing we fazanyň üýtgemegini gaýtadan dikeltmek diýip atlandyrylýar. sferoidleşdiriji anneal; Ikinjisi gaýtadan gurnamak we stres ýeňilliklerini öz içine alýar.)

•  Doly anneal (GBK + A):

) Deňagramlylyk ýagdaýyna ýakyn bir strukturany almak üçin ýylylygy bejermek prosesi doly annealing diýilýär.2) Maksady: Dänäni, birmeňzeş gurluşy arassalamak, içki stresleri ýok etmek, gatylygy azaltmak we kesiş işini gowulandyrmak.
2) Amal: peç bilen doly ýanmak we haýal sowatmak, proeutektoid ferritiň ýagmagyny we aşa sowadylan austenitiň Ar1-den aşakdaky esasy temperatura aralygynda pearlite öwrülmegini üpjün edip biler.Iş böleginiň dykyz temperaturada saklanyş wagty diňe bir iş bölegini ýakmaga däl-de, iş böleginiň ýadrosy zerur ýyladyş temperaturasyna ýetmäge däl-de, eýsem birmeňzeş birleşdirilen austenitiň doly gaýtadan gurulmagyna ýetmegini üpjün edýär.Doly ýapyşmagyň saklanyş wagty polat düzümi, iş bölekleriniň galyňlygy, peç ýüklemek ukyby we peç ýüklemek usuly ýaly faktorlar bilen baglanyşykly.Hakyky önümçilikde öndürijiligi ýokarlandyrmak üçin, peçden we howany sowatmakdan 600 about töweregi gyzdyrmak we sowatmak mümkin.
Ulanyş gerimi: guýmak, kebşirlemek, orta uglerod polatdan we orta ugleroddan ýasalan polatdan ýasamak we togalamak we ş.m. Bellik: Pes uglerod polat we gipereutektoid polat doly ýapylmaly däldir.Pes uglerod poladyň gatylygy doly dykylansoň pes bolýar, bu gaýtadan işlemäge amatly däl.Gipereutektoid polat Accm-den ýokarda austenit ýagdaýyna gyzdyrylanda we ýuwaş-ýuwaşdan sowadylanda we dykylanda, poladyň berkligini, plastikligini we täsir berkligini ep-esli azaldýan ikinji sementit ulgamy çökýär.

• Sferoidleşdiriji anneal:

1) Düşünjesi: Polatdaky karbidleri sferoidleşdirmek üçin annealizasiýa prosesine sferoidizasiýa diýilýär.
2) Amal: Umumy sferoidleşdiriji anneal prosesi Ac1 + (10 ~ 20) air peç bilen howany sowatmak bilen 500 ~ 600 to çenli sowadylýar.
3) Maksady: gatylygy azaltmak, guramany gowulaşdyrmak, plastikligi ýokarlandyrmak we öndürijiligi kesmek.
4) Ulanyş gerimi: esasan eutektoid poladyň we gipereutektoid poladyň kesiş gurallary, ölçeg gurallary, galyplary we ş.m. üçin ulanylýar.Gipereutektoid poladyň ikinji derejeli sementit ulgamy bar bolsa, diňe bir gaty gaty bolman, kesmegi ýerine ýetirmek kyn bolman, deformasiýany we ýarylmagy söndürmäge ýykgyn edýän poladyň çişligini ýokarlandyrýar.Şol sebäpli granulaly pearlit almak üçin retikulirlenen ikinji sementitde we pearlitde süzgüçiň sferoidizirlenmegi üçin poladyň gyzgyn işlemeginden soň sferoidleşdiriji anneal prosesi goşulmalydyr.
Sowuklama derejesi we izotermiki temperatura karbid sferoidizasiýasynyň täsirine hem täsir eder.Çalt sowadyş tizligi ýa-da pes izotermiki temperatura, pes temperaturada merjeniň döremegine sebäp bolar.Karbid bölejikleri gaty inçe we jemleýiş täsiri az bolup, ýalpyldawuk karbidleri emele getirýär.Netijede gatylygy ýokarydyr.Sowadyş tizligi gaty haýal bolsa ýa-da izotermiki temperatura gaty ýokary bolsa, emele gelen karbid bölejikleri birleşer we aglomerasiýa täsiri gaty güýçli bolar.Dürli galyňlykdaky granular karbidleri emele getirmek we gatylygyny peseltmek aňsat.

•  Gomogenizasiýa annealing (diffuziýa annealing):

1) Amal: Erginli polatdan ýasalan polotnoýlary ýa-da guýmalary Ac3-den 150 ~ 00 heating çenli gyzdyrmak, 10 ~ 15h saklamak we soňra deň däl himiki düzümi ýok etmek üçin ýuwaş-ýuwaşdan sowatmak.
2) Maksady: Kristallaşma wagtynda dendrit bölünişigini aýyryň we kompozisiýany birmeňzeşleşdiriň.Heatingokary ýylylyk temperaturasy we uzak wagtlap, austenit däneleri gaty ýygrylar.Şonuň üçin däneleri arassalamak we aşa gyzýan kemçilikleri ýok etmek üçin, adatça doly arassalamak ýa-da kadalaşdyrmak zerurdyr.
3) Ulanyş gerimi: esasan ýokary hilli talaplar bilen garyndy polatdan ýasalan önümler, guýma we ýasalan zatlar üçin ulanylýar.
4) Bellik: temperatureokary temperatura diffuziýa annealiniň uzak önümçilik sikli, ýokary energiýa sarp edilişi, iş böleginiň çynlakaý okislenmegi we dekarburizasiýasy we ýokary çykdajylary bar.Bu prosesi diňe ýokary hilli garyndy polatlar we garyndy polat guýmalar we gaty bölünişikli polatdan ýasalan gaplar ulanýar.Ujypsyzja ululykdaky ýa-da uglerod polatdan ýasalan guýma önümleri, has az bölünişigi sebäpli däneleri arassalamak we guýma stresini ýok etmek üçin doly dykyzlyk ulanylyp bilner.

• Stressiň ýeňilleşdirilmegi

1) Düşünje: Plastiki deformasiýany gaýtadan işlemek, kebşirlemek we ş.m. sebäpli ýüze çykýan stresleri aýyrmak üçin dykyzlyk we guýma galyndy stresine stres ýeňilleşdiriji diýilýär.(Stressiň ýeňilleşdirilmegi wagtynda hiç hili ýoýulma ýüze çykmaýar)
2) Amal: iş bölegini Ac1-den 100 ~ 200 ℃ (500 ~ 600 ℃) ýuwaş-ýuwaşdan gyzdyryň we belli bir wagta çenli saklaň (1 ~ 3s), soňra peç bilen ýuwaş-ýuwaşdan 200 to sowadyň, soňra sowadyň peçden
Polat adatça 500 ～ 600 is
Döküm demir, adatça, 500-550 at-da 550 tokdan geçýär, bu bolsa merjeniň grafitizasiýasyna aňsatlyk bilen sebäp bolar.Kebşirleýiş bölekleri adatça 500 ～ 600 are.
3) Ulanyş gerimi: Polat bölekleriniň ululygyny durnuklaşdyrmak, deformasiýany azaltmak we ýarylmagyň öňüni almak üçin guýulýan, ýasalan, kebşirlenen böleklerde, sowuk möhürlenen böleklerde we işlenip taýýarlanan böleklerde galyndy stresleri aýyryň.

Polady kadalaşdyrmak:
1. Düşünje: polady Ac3 (ýa-da Accm) -dan 30-50 ° C çenli gyzdyrmak we ony wagtynda saklamak;Ümsüm howada sowatmagyň ýylylygy bejermek işine poladyň kadalaşmagy diýilýär.
2. Maksady: Dänäni, birmeňzeş gurluşy arassalamak, gatylygy sazlamak we ş.m.
3. Gurama: Ewtektoid polat S, gipoeutektoid polat F + S, gipereutektoid polat Fe3CⅡ + S
4. Amal: heatylylygy tygşytlamagyň wagtyny kadalaşdyrmak, doly ýanmak bilen deňdir.Burninganmak arkaly iş bölegine esaslanmaly, ýagny ýadro zerur ýyladyş temperaturasyna ýetýär we polat, asyl gurluş, peç kuwwaty we ýyladyş enjamlary ýaly faktorlar hem göz öňünde tutulmalydyr.Iň köp ulanylýan kadalaşdyryjy sowadyş usuly polady ýyladyş peçinden çykarmak we howada tebigy sowatmakdyr.Uly bölekler üçin polat bölekleriniň üflenmegi, sepilmegi we polat bölekleriniň aralygyny sazlamak, zerur gurama we öndürijilik gazanmak üçin polat bölekleriniň sowadyş tizligini gözegçilikde saklamak üçin hem ulanylyp bilner.

5. Arza aralygy:

• 1) Poladyň kesiş işini gowulandyrmak.Uglerod polaty we 0,25% -den az uglerodly polat polat, dykylansoň gatylygy pes we kesilende "ýapyşmak" aňsat.Bejergini kadalaşdyrmak arkaly mugt ferrit azaldylýar we ýalpyldawuk merjen bolýar.Gatylygy ýokarlandyrmak poladyň işleýşini gowulaşdyryp, guralyň ömrüni we iş böleginiň üstki gutarmagyny artdyryp biler.
• 2) malylylyk gaýtadan işlemegiň kemçiliklerini aýyryň.Orta ugleroddan ýasalan polat guýmalar, ýuwujy enjamlar, togalanýan bölekler we kebşirlenen bölekler gyzdyrylanda kemçilikleri we ýyladyşdan soň däneli däneler ýaly zynjyrly gurluşlara ýykgyn edýär.Bejergini kadalaşdyrmak arkaly bu kemçilikli gurluşlary ýok edip bolýar we dänäni arassalamak, birmeňzeş gurluş we içerki stresleri ýok etmek maksadyna ýetip bolýar.
• 3) Giperutektoid poladyň tor karbidlerini ýok ediň, sferoidizirlemegi ýeňilleşdirýär.Işlemegi ýeňilleşdirmek we gurluşy söndürmek üçin taýýarlamak üçin gipereutektoid polat söndürilmezden ozal sferoidizirlenmeli we dykylmaly.Şeýle-de bolsa, gipereutektoid polatdan çynlakaý karbidler bar bolsa, gowy sferoidizasiýa effekti bolmaz.Arassa karbid bejergini kadalaşdyrmak arkaly ýok edilip bilner.
• 4) Umumy gurluş bölekleriniň mehaniki aýratynlyklaryny gowulandyrmak.Käbir uglerod polat we ergin polat bölekleri az stres we pes öndürijilik talaplary bilen belli bir toplumlaýyn mehaniki öndürijilige ýetmek üçin kadalaşdyrylýar, bu bölekleriň soňky ýylylyk bejergisi hökmünde söndürmek we temperatura bejergisini çalşyp biler.

Düwürtmek we kadalaşdyrmak
Baglamak we kadalaşdyrmak arasyndaky esasy tapawut:
1. Adatylaşdyrmagyň sowadyş tizligi annealdan birneme çalt we sowadyş derejesi has uludyr.
2. Kadalaşandan soň alnan gurluş has inçe bolýar, güýç we gatylyk dykyzlykdan has ýokarydyr.Baglamak we kadalaşdyrmak saýlamasy:

• Kömürturşy gazy <0,25% bolan pes uglerod polat üçin, adatça garyşmagyň ýerine kadalaşdyrmak ulanylýar.Sebäbi has çalt sowadyş tizligi pes uglerod poladyň däne araçäginde erkin üçünji sementit çökmeginiň öňüni alyp biler we şeýlelik bilen möhür basýan bölekleriň sowuk deformasiýasyny gowulandyrar;kadalaşdyrmak poladyň gatylygyny we pes uglerod poladyň kesiş işini gowulandyryp biler;Heatylylygy bejermek prosesinde däneleri arassalamak we pes uglerod poladyň güýjüni ýokarlandyrmak üçin kadalaşdyrmak ulanylyp bilner.
• Kömürturşy gazy 0,25 bilen 0,5% aralygyndaky orta uglerod polat, dykylmagyň ýerine kadalaşdyrylyp bilner.Uglerod düzüminiň ýokarky çägine ýakyn orta uglerod poladyň gatylygy kadalaşandan soň has ýokary bolsa-da, ony kesip bolýar we pes we ýokary öndürijiligi kadalaşdyrmak üçin çykdajy bolýar.
• Uglerodyň düzümi 0,5 bilen 0.75% aralygyndaky polat, kömürturşy gazynyň köp bolmagy sebäpli, kadalaşandan soň gatylygy garyndynyňkydan ep-esli ýokarydyr we kesmek kyn.Şonuň üçin doly dykyzlyk gatylygy azaltmak we kesmegi gowulandyrmak üçin ulanylýar.Amal.
• Carbonokary uglerod çelikleri ýa-da uglerod düzümi bolan gural çelikleri> 0,75%, adatça ýylylyk bejergisi hökmünde sferoidizleýji anneal ulanýarlar.Ikinji derejeli sementit ulgamy bar bolsa, ilki bilen kadalaşmaly.

Çeşme: Mehaniki hünär edebiýaty.

Redaktor: Ali